Φωτογραφιες: Thomas Laird and the Wellcome Collection
Ο ναός Lukhang έχει κατασκευαστεί στο πίσω μέρος του παλατιού Ποτάλα πάνω σε ένα νησί μέσα σε μια λίμνη στην Λάσα, Θιβέτ. Είναι ένας ιδιωτικός χώρος διαλογισμού του Δαλάϊ Λάμα. Εδώ βλέπουμε φωτογραφίες απο τις τοιχογραφίες (murals) του ναού. Αυτές οι τοιχογραφίες χρησιμοποιήθηκαν για να μυούν τους Δαλάϊ Λάμα σε πρακτικές Γιόγκα και Διαλογισμού της σχολής Dzogchen του Θιβετιανού Βουδισμού. Αυτή η λεπτομέρεια δείχνει γιόγκι σε 23 γιόγκικες στάσεις οι οποίες επεξηγούνται στο κείμενο “The Secret Keys of the Channels and Winds” – Τα Μυστικά Κλειδιά των Καναλιών και των Ανέμων.
Σε ένα νησί σε μιά λίμνη πίσω από το ανάκτορο Potala στην Λάσα, Θιβέτ στέκει ο ναός Lukhang, ή “Ναός των Πνευμάτων των Όφεων” ένας μυστικός χώρος διαλογισμού ο οποίος δημιουργήθηκε τον 17ο αιώνα από τον Δαλάϊ Λάμα. Για εκατοντάδες χρόνια αυτός ο ναός ήταν κλειστός για όλους εκτός από τον Δαλάϊ Λάμα. Έντονες τοιχογραφίες καλύπτουν τους τοίχους οι οποίες αποικονίζουν γιόγκι σε στάσεις οι οποίες φαντάζουν ανέφικτες, γκουρού και βασιλιάδες, κρυστάλλους περιτριγυρισμένους από ουράνια τόξα και την θεϊκή Μήτρα που γέννησε τον κόσμο. Ο ναός χρησιμοποιήθηκε για να μυήσει τους Δαλάϊ Λάμα σε Γιόγκικες και Ταντρικές Πρακτικές της σχολής Dzogchen του Θιβετιανού Βουδισμού. Ελάχιστοι άνθρωποι είχαν δεί αυτές τις τοιχογραφίες (murals).
Χάρη στον Αμερικανό φωτογράφο Thomas Laird αυτές οι για πολλά χρόνια κρυμμένες τοιχογραφίες έγιναν προσβάσιμες από όλον τον κόσμο. Ο Laird την άνοιξη του 1986 ήταν ο πρώτος που φωτογράφισε μέσα στον ιερό θάλαμο.
Μία νέα έκθεση στο Λονδίνο στο Wellcome Collection, Tibet’s Secret Temple: Body, Mind and Meditation in Tantric Buddhism, με τίτλο “Ο Μυστικός Ναός του Θιβέτ: Σώμα, Νούς και Διαλογισμός στον Ταντρικό Βουδισμό”, εκθέτει ψηφιακά αντίγραφα των τοιχογραφιών του Lukhang σε φυσικό μέγεθος και αναλύει τις εσωτερικές τους διδασκαλίες. Ο ίδιος ο ναός κατασκευάστηκε ως ένα τρισδιάστατο μάνταλα – ένα ιερό γεωμετρικό σχήμα που αντιπροσωπεύει το σύμπαν του Βουδισμού σε τρία επίπεδα που αντιπροσωπεύουν τις τρείς διαστάσεις της βουδότητας – της εξωτερικής πραγματικότητας, της εσωτερικής εμπειρίας και μίας υπερβατικής διάστασης πέρα από τον χωροχρόνο.
“Παρά το ότι είναι μία “πινακοθήκη” των πιό εσώτερων Θιβετιανών διδασκαλιών, ο ναός Lukhang δεν είναι ευρέως γνωστός ακόμα και για εκείνους που συχνά επισκέπτονται το Θιβέτ αλλά και για όσους μελετούν τις Ταντρικές βουδιστικές παραδόσεις” μας λέει ο Ian Baker έφορος της έκθεσης και μελετητής του Θιβετιανού Βουδισμού. Ακόμα και οι λίγοι οι οποίοι γνωρίζουν για το απλησίαστο και απομονωμένο Lukhang και μπορούν να δούν τις τοιχογραφίες του στην αυθεντική τοποθεσία τους δεν μπορούν να δούν πολλές λεπτομέρειες σαν αυτές που προσφέρουν οι ψηφιακές αναπαραστάσεις του Thomas Laird. Οι αυθεντικές τοιχογραφίες (murals) έχουν υποστεί αυξανόμενη φθορά από το διαδοχικό λουστράρισμα και έχουν τοποθετηθεί σε ειδικές κορνίζες αλουμινίου και γυαλιού. Ο θάλαμος είναι υποφωτισμένος και χωρίς φακό είναι αδύνατο να δεί κάποιος τις περίπλοκες λεπτομέρειες.
Μία λεπτομέρεια από τις τοιχογραφίες του ιδιωτικού διαλογιστικού ναού του Δαλάϊ Λάμα (περί το 1700 – κάτω) μας δείχνει τον γκούρου Rinpoche ή Padmasambhava να δέχεται τελετουργική υπόκλιση αφού υπέταξε τον Lu King, ή Βασιλέα Naga (ένα πνεύμα όφεως).
Ο Laird απαθανάτισε χιλιάδες καρέ της κάθε τοιχογραφίας και δημιούργησε ψηφιακές αναπαραστάσεις σε φυσικό μέγεθος μερικές τόσο μεγάλες που φτάνουν τα 3 Χ 9,1 μέτρα. Η έκθεση Wellcome επίσης περιλαμβάνει 120 αντικείμενα σχετιζόμενα με τον Θιβετιανό Βουδισμό όπως πίνακες σε περγαμηνές, αγάλματα, και χειρόγραφα.
Οι τοιχογραφίες αποκαλύπτουν μια διάσταση της πρακτικής του Θιβετιανού Βουδισμού η οποία ευθέως έρχεται σε αντίθεση με τις μοναστικές παραδόσεις που πολλοί συσχετίζουν με το Θιβέτ. Εξυμνούν τις Θιβετιανές μη-μοναστικές Ταντρικές και Γιόγκικες πρακτικές οι οποίες κρατήθηκαν μυστικές εδώ και πολλά έτη.
“Ο καιρός της μυστικότητας έχει περάσει και δεν υφίσταται στις δυτικές κοινωνίες. Αν αυτές οι πρακτικές δεν διαδοθούν θα εξαφανιστούν. Αυτό θα ήταν μία τραγωδία” λέει ο Δαλάϊ Λάμα.
Γενικά, οι φύλακες μοναχοί του Lukhang στήριξαν σθεναρά τις προσπάθειές μας να καταγράψουμε τις τοιχογραφίες και να τις μοιραστούμε με τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο οραματιστής, Θιβετιανός πίσω απ’την δημιουργία των τοιχογραφιών, Desi Sangye Gyamtso, τότε πολιτικός αντιβασιλέας του 5ου Δαλάϊ Λάμα έγινε ξακουστός για την διατήρηση των υψηλοτέρων επιτευγμάτων του Θιβετιανού πολιτισμού στην τέχνη, την ιατρική και την πνευματική πρακτική.
“Έχω την αίσθηση πως θα ήταν ικανοποιημένος που οι συνθήκες στον κόσμο σημείωσαν πρόοδο σε σημείο που τέτοια διδάγματα μπορούν τώρα πιά ανοιχτά να παρουσιάζονται χωρίς να υπάρχει ο φόβος της λογοκρισίας”. μας λέει ο Baker. “Αυτό βέβαια δεν ίσχυε στο Θιβέτ όταν ζούσε ο ίδιος επειδή αδιακρίτως αποκεφαλίστηκε με εντολή ενός ανταγωνιστή πολιτικού αρχηγού. Σε ό,τι αφορά στις τοιχογραφίες που εκτίθενται τώρα στο μουσείο, νομίζω ότι θα αποδεχόταν την άποψη ότι τα Μουσεία ενσαρκώνουν ετυμολογικά την ιδέα ότι είναι “οι χώροι των Μουσών” – Ο ναός Lukhang διαδραμάτισε αυτόν τον ρόλο ως χώρος έμπνευσης και ας μην ξεχνάμε πως την έμπνευση μας την χαρίζουν οι Μούσες.
ΑΡΘΡΟ/ARTICLE: CAREY DUNNE
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ & ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ/TRANSLATION & EDITING: ΑΔΡΙΑΝΟΣ ΜΠΕΖΟΥΓΛΩΦ / ADRIAN BEZOUGLOF
ΠΗΓΗ/SOURCE: HYPERALERGIC
PHOTO CREDIT: Thomas Laird
